DEMOKRASİ KÜLTÜRÜ

Ülkemizde, özgürlükler ve demokrasiyle ilgili sorunlarımız, Cumhurbaşkanı adaylarının, siyasetçi ve medya mensuplarının tutuklu yargılanmaları, belediyelere kayyum atamaları, A.İ.H.M. ve Anayasa mahkemesi kararlarının uygulanmamasından ibaret değildir.

Bütün bu sorunlar, özgürlükler ve demokrasiyle ilgili, acilen çözülmesi gereken önemli sorunlar olsa da, bu sorunların temelinde, bu sorunların da en önemli nedeni olan, “demokrasi kültürümüzün yetersizliği” meselesi bulunmaktadır.

Demokrasi kültürümüzün yetersizliği sorunu çözülmeden yukarıda bahsettiğim acil ve önemli sorunlar çözülse bile, bunların  geçici çözümler olacağını, aynı sorunların, ya da demokrasi ve özgürlüklerle ilgili farklı sorunların ilerleyen süreçte tekrar ortaya çıkacaklarını öngörmek mümkündür.

Demokrasi kültürünün yetersizliği sorununun sadece ülke toplumumuza özgü bir sorun olmadığını, bu sorunun, günümüzde dünya genelinde demokratik toplumlarda yaşanmakta olan popülist hareket ve eğilimlerin önemli nedenlerinden biri olduğunu yayımlamış olduğum bazı yazılarımda ifade etmiştim.

Ancak, bu sorun ülkemizde, diğer demokratik toplumların geneline kıyasla, sosyolojik ve tarihsel koşullar nedeniyle, daha da büyük ve önemli bir özgürlük ve demokrasi sorunu oluşturmaktadır.

Bu sorunun çözülebilmesi için;

. öncelikle, bu sorunun varlığı ve önemi konusunda siyasetle ilgili ve demokrasiden yana olduğunu iddia eden çevrelerde (siyaset, medya, akademi, entelektüel ve sanat çevreleri vb.) farkındalık ve bilinç oluşturulması,

. demokrasinin tanımı, niteliği ve önemli özellikleri üzerinde aynı çevrelerde yapılacak tartışmalar ve çalışmalar yoluyla bir fikir birliği oluşturulması,

. oluşturulacak fikir birliğinde, insan temel hak ve özgürlüklerinin varlığı ve güvence altına alınmış olmaları, güçler ayrılığı, yargının tarafsızlığı ve bağımsızlığı, hukuk devleti ilkesinin varlığı ve önemi, hukuk ve yasalar karşısında toplumdaki istisnasız herkesin, istisnasız bütün vatandaşların kendilerinin ve dolayısıyla insan temel hak ve özgürlüklerinin, anayasal ve yasal haklarının eşit durumda ve önemde olduğu anlayışının önemi konularına özellikle ağırlık verilmesi gibi hususların ve süreçlerin gerçekleşmeleri gerekecektir.

Siyasetle ilgili çevrelerce ağırlıklı olarak fikir birliğine varılmış ve samimi olarak benimsenmiş, demokratik değerler olarak içselleştirilmiş, tutarlı uygulamalara ve pratiklere dönüşmüş demokrasinin mahiyeti, önemi ve önemli özellikleriyle ilgili bilgi ve kavramların yine aynı çevrelerce halkın diğer kesimlerine doğrudan veya dolaylı olarak, medya yoluyla, eğitim ve öğretim kurumları yoluyla ve tutarlı uygulama örnekleriyle aktarılması, yeterli demokrasi kültürünün oluşmasını sağlayabilecektir.

Kuşkusuz, demokrasiyle ilgili bilgi aktarılması ve edinilmesiyle, demokratik değerlerin, tutum ve davranışların, gerek kişisel gerekse toplumsal olarak birdenbire ortaya çıkması ve oluşması mümkün değildir.

Ancak, siyasetle ilgili, “elit” olarak adlandırabileceğimiz toplum kesimlerinin, demokrasi bilgisiyle birlikte edindikleri ve geliştirdikleri demokratik değerler, tutum ve davranışlarla sahip oldukları demokrasi kültürünü, halkın diğer kesimlerine aktarabilecekler ve demokrasi bilgisinin yanısıra demokratik değerlerin, tutum ve davranışların toplumun geneline yayılmasını sağlayabileceklerdir.